نووسەر: دێبەر ئەیوب

بەهای یەک دیناری  عێراقی ٥٠٠ $ دۆلاری ئەمریکییە ئەو نرخە جێگیر نییە دەگەرێتەوە سەر خواستی خەڵک یان ئەو کەسەنەی کە ئەو دراوە دەفرۆشن.  مامۆستا سامان محمد خانەقینی ئارەزوومەندی بواری دراو دەڵێت: سەرەتایی دەرچوونی دراوی عێراقی دەگەرێتەوە بۆ ساڵی ١٩٣١ ،بەڵام نەتواندراوە دراوەکانی ساڵی ١٩٣١  کۆ بکەمەوە ئەو دراوانەی کۆم کردیتەوە لە ساڵی ١٩٥٣  تاوەکو ساڵی ٢٠٢٥ کۆم کردیتەوە. دراوەکان  شوێنەواری هەرێمی کوردستانییان تێدایە نموونە لە پێنج دیناری سویسری تاڤگەی گەلی عەلی بەگی تێدایە و لەسەر دراوی  دەدیناری کە بەتانییان  پێی دەگۆت وێنەی بەنداوی دووکانی تێدایە ، زۆربەی دراوەکان شوێنەوارەکانی  عێراقییان  تێدا هەڵبژاردووە بۆ ئەوەیببێتە سوونبوولێک بۆ وڵاتی عێراق تا بتوانن شوێنەوارە دێرینەکانی وڵاتی عێراق بە خەڵکی خۆی و خەڵکی بیانی بناسنێت. نرخییان جیاواز لە بازاڕ دا دووسەد و پەنجاو پەنج فلس بە بیست و پێنج هەزار دینارم کڕیەوە بەس ئەگەر یەک  دینارت دەست کەوێت بە٥٠٠ دۆلارە و خواست لەسەر ئەو دراوانە دەگەرێتەوە سەر ئەوەی کە خەڵکی ئارەزوویان هەیە بۆی حەزی لەو جۆرە دراوانەیە من تەمەن سێزدە ساڵ بوو کە لە ساڵی ١٩٩٤ خەریکی کۆ کردنەوەی ئەو دراوانەم تاوەکو ساڵی ٢٠٢٥ زۆربەی ئەو دراوانەم کۆ کردیتەوە. لە دوای ساڵی ١٩٩١ کە هەرێمی کوردستان لە وڵاتی عێراق جیابۆوە کە ئەو کاتەی سەدام عوکمرانی دەکرد و لەو ساڵە  سەدام حسێندراوی خۆی دەرکرد و زۆربەی دراوەکانی سویسری کەوتنە هەرێمی کوردستان. دیناری عێراقی دراوی فەرمییە لە عێراقیدا و لەلایەن بانکی ناوەندی عێراقییەوە دەردەچێت، دینار دابەش دەکرێت بۆ ١٠٠٠ فلس، بەڵامبەهۆی ڕێژەی زۆری هەڵاوسانەوە لە کۆتاییەکانی سەدەی بیستەمدا فلس و دراوی کانزایی کە بە یەکەی فلس بەکار دەهاتن بەرەو نەمانچوون و بەکارهێنانیان وەستا. لە ساڵی 2015ـدا بانکی ناوەنی عێراقی ڕایگەیاند کە جۆرێکی دیکە لە دراوی کاغەزی بڵاودەکەنەوە لە جۆری پەنجا هەزار دیناری بەمەبەستی کەمکردنەوەی هەڵاوسانی دراو لە بازاڕە عێراقییەکاندا.

لە پاریس، پارک و شەقامێک بە ناوی پێشمەرگە دەکرێت و لە هەولێریش ماڵی پاریس دەکرێتەوە. “پارێزگاری هەولێر لەگەڵ سەرۆکی شارەوانی پاریس کۆبووەوە”لە چوارچێوەی سەردانەکەى بۆ پاریس و بەمەبەستی بەشداریکردنى لەڕێورەسمى ئاهەنگى نەورۆز، لە ڕۆژی  پێنجشەممە 2025.3.27، ئومێد خۆشناو، پارێزگاری هەولێر، سەردانى شارەوانی گەورەی پاریسی کرد و لەگەڵ ئان هیدالگۆ، سەرۆکی شارەوانی پاریس کۆبووەوە. لە تەوەرێکی تری کۆبوونەوەکەدا تیشک خرایەسەر پڕۆسەی نۆژەنکردنەوەی قەڵاتی هەولێر و دابینکردنی خانوویەک تێیدا، کە وەکو ماڵی پاریس دێتە ناساند، لەلایەن خۆیەوە سەرۆکی شارەوانی پاریس ڕاگەیاند، فەرەنسا بە چاووی رێزەوە دەڕوانێتە هێزی پێشمەرگەی کوردستان. بۆ ئەومەبەستەش بڕیار دراوە لە پایتەختی فەڕەنسا لە پاریس پارک و شەقامێک بەناوی پێشمەرگە بکرێت، گوتیشی، لەئێستادا پڕۆسەی دەنگدان لە سەرۆکایەتی شارەوەنی پاریس بەکۆتا هاتووە، لەوبارەیەشەوە هەردوولا ڕێکەوتن لە ئایندەدا بە ئامادەبوونی کاربەدەستانی هەرێمی کوردستان و وڵاتی فەڕەنسا لە ڕێورەسمێکی شایستەدا ئەو پارک و شەقامه بکرێتەوە.

لە زانکۆی سەلاحەدین ساڵانە رێژەی دەرچوون زیاد دەکات لە نێوان ساڵی ٢٠٢٣ تاکو ٢٠٢٤ دا ٩٨٠ قوتابی زیادی کردووە. سامان عەبدوڵڵا بەرێوبەری راگەیاندنی زانکۆی سەلاحەدین، بە ئەربیل لایفی رایگەیاند: لە ساڵی ٢٠٢٣ بە نزیکەی ٤٦٢٠ قوتابی لە زانکۆی سەلاحەدین لە خولی٤٢ــەمین ئاهەنگی دەرچوونییان بۆ کراوە دەرچوونە. لە ساڵی ٢٠٢٤ دا لە ڕێککەوتی ۱۱ـی ۱٠ـی۲٠۲٤ ئاهەنگی دەرچوون لە یاریگای شەهید فڕەنسۆ هەریری ئەنجام درا کە خولی ٤٣ـە مین بوو نزیکەی ٥٦٠٠ قوتابی لە زانکۆی سەلاحەدین دەرچوونە. لە نێوان ئەو دوو ساڵدا رێژەی دەرچوانی زانکۆی سەلاحەدین زیادی کردووە کە نزیکەی ٩٨٠ قوتابی زیادی کردووە. سامان عەبدوڵڵا جەختی لەوە کردەوە کە بۆ ئەم ساڵ رێژەی دەرچوون لە زانکۆی سەلاحەدین دیاری نییە چونکە تاوەکوو ئێستا قوتابییەکان تاقیکردنەوەیان ئەمجام نەداوە. وا بڕیارە لە ناو مانگی ١٠ی ٢٠٢٥ــی ئەم ساڵ کە خولی ٤٤ــەمینە ئاهەنگی دەرچوون بۆ قوتابییانی زانکۆی سەلاحەدین ئەنجام بدرێت. کە هەموو کۆلێژەکانی زانکۆی سەلاحەدین لە خۆدەگرێت. زانکۆی سەلاحەدین دێرینترین زانکۆیە لە باشووری کوردستاندا کە کامپی زانکۆکە ئێستا لە شاری ھەولێری پایتەختی ھەرێمی کوردستانە،ئەم زانکۆیە یەکەم جار لە شاری سلێمانی لە ساڵی ١٩٦٨ دامەزرا، بەڵام لە ساڵی ١٩٨١ گواسترایەوە بۆ شاری ھەولێر. زانکۆی سەلاحەدین ئەندامە لە کۆمەڵەی نێودەوڵەتیی زانکۆکان، تاوەکوو ٢٠٠٥ کۆلێژە پزیشکییەکانی ھەولێر لەو زانکۆیە بوون، بەڵام لەوساڵەوە زانکۆی پزیشکیی ھەولێر لێی جیابووەوە. جۆری خوێندن لە زانکۆکەدا خۆڕایییە بەوەی زانکۆیەکی حکوومییە. ئێستا دکتۆر کامەران یونس سەرۆکی زانکۆی سەڵاحەدینە.

چەند هەنگاوێک بۆ ئەوەی لە ماوەی دەزگیراندارییەکەت سەرکەوتووبیت پلاندانان بۆ ئاهەنگی هاوسەرگیری پێکەوە کات بەسەربردن یەکێک لە شتە گرنگەکانی ماوەی مارەکردن ئەوەیە کە هەردوو دەزگیرانەکە کاتێکی…